In de meeste organisaties is er compassie – tot op zekere hoogte. Je mag je wel even niet zo lekker voelen of boos zijn, maar daarna moet je ook weer stoppen met zeuren en aan het werk gaan. Wanneer er sprake is van compassie in je organisatie, is er ruimte om af en toe even lastig of emotioneel te zijn. De mensen om je heen kunnen hier met milde vriendelijkheid mee omgaan. Wanneer er echter geen echte compassie in je organisatie is, blijft je boze bui na afloop vaak nog aan je kleven.
Ik heb dit zelf meegemaakt bij het consultancybureau waar ik werkte. Tijdens een project had ik een keer feedback aan mijn projectleider gegeven. En dat vond hij niet leuk! Vervolgens merkte ik dat ik een stempeltje had gekregen: ik was die junior consultant met de grote mond geworden.
Niet gezien
Zeker in het geval van hiërarchische machtsverhoudingen is het makkelijk om geen compassie te tonen. Door de machtsafstand kom je gemakkelijk terecht in de klesha Asmita en ga je je anders voordoen dan je bent. Hierdoor wordt het lastig om echt met elkaar in verbinding te staan. In een dergelijke omgeving voelen mensen zich vaak niet gezien en dat is ook logisch: je verbergt je Zelf. Je durft niet te laten zien wie jij bent en waar jij voor staat, omdat je je niet veilig voelt.
Door een dergelijke onveilige sfeer komt het ego in een overlevingsstand. Het is eten of gegeten worden, en dat kan leiden tot horizontale of verticale vijandigheid op de werkvloer. Bij horizontale vijandigheid is er sprake van een slechte sfeer onder medewerkers op hetzelfde niveau in de hiërarchie. Er worden vervelende grapjes gemaakt, roddels verspreid of mensen buitengesloten. Bij verticale vijandigheid wordt er negatief gepraat over de leidinggevenden. Ze worden achter hun rug om belachelijk gemaakt, niet serieus genomen of bekritiseerd.
Opbloeien door compassie
De bovenstaande dynamiek komt in veel werkomgevingen in meer of mindere mate voor en dat is natuurlijk onprettig. Wanneer er echter wel compassie is voor wie jij bent en wat je doet, kun je juist helemaal opbloeien. Bij het GEEF Café konden destijds mensen met minder geld vrijwilligerswerk komen doen in ruil voor een maaltijd. Martijn was een jongen van in de twintig die met enige regelmaat bij ons kwam helpen. Je kon aan hem zien dat hij het niet altijd makkelijk had in het leven. Zijn gebogen schouders en zachte stem deden
vermoeden dat dit een jongen was die zich meestal op de achtergrond hield. Maar dat maakte voor ons niet uit. Integendeel: wij zetten hem in de bediening en hij genoot. Hij was vriendelijk tegen de gasten, maakte grapjes en ontpopte zich tot een ware entertainer.
Op een dag zei hij tegen mij deze woorden, die ik nooit meer zal vergeten: ‘Ik was het vertrouwen in de mensheid een beetje kwijt, maar nu ik hier ben geloof ik toch weer dat mensen wel oké zijn.’
Het is dus belangrijk om met elkaar een omgeving te creëren waarin je compassie voor elkaar hebt en elkaar met milde vriendelijkheid bejegent. Wanneer je leidinggevende bent, speel je hierin een extra grote rol. Vanwege de hiërarchische verhouding die inherent is aan jouw rol, ben jij primair verantwoordelijk voor het scheppen van de randvoorwaarden voor een veilige, geweldloze sfeer op de werkvloer. Je zet hiermee de toon voor de rest van het team.
Compassie in een vijandige omgeving
Maar ook als je geen leidinggevende bent, kun je voor meer compassie op de werkvloer zorgen. Probeer eens met een milde blik naar die vervelende collega of dominante leidinggevende te kijken. Waarom zou hij of zij zo doen? Welke pijn schijnt er door in zijn of haar gedrag?
Ook wanneer je de enige bent die wel compassie toont in een vijandige omgeving, wil ik je aanmoedigen dit te blijven doen. Diep vanbinnen zullen mensen namelijk herkennen wat je zegt. Door jouw Zelf te laten zien, help je ze om dichter bij hun eigen Zelf te komen. En ook voor jou is het beter om je omgeving met milde vriendelijkheid te benaderen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt namelijk dat compassie niet alleen heilzaam is voor degene die ontvangt, maar juist ook voor degene die geeft.
Bron: https://www.managementimpact.nl/artikel/compassie-op-de-werkvloer